Tính Chất Lãng Mạn Qua Thi Ca - Kỳ 3

Tính Chất Lãng Mạn Qua Thi Ca

Kỳ 3:



Tôi từ nhỏ theo học chương trình Pháp. Là nữ sinh Couvent des Oiseaux, tôi hấp thụ nền văn hóa Tây phương rất sớm. Tôi thích cái nét lãng mạn phóng khoáng tự nhiên trong thi ca Pháp đã làm nổi bật thế giới nội tâm và tình cảm con người, khát khao về một tự do, tự do trong suy tưởng, tự do trong nghệ thuật, tự do trong cấu trúc làm thơ. Tôi say mê dòng thơ Jacques Prévert, Paul Verlaine, Guillaume Apollinaire hay Alphonse de Lamartine…Tôi yêu thích thơ Prévert vì thơ ông giản dị, vì ông đem tiếng nói bình dân thường ngày vào trong thơ. Thơ của ông chứa chan đầy tình cảm yêu thương. Bài thơ của ông mà tôi thích nhất có lẽ là bài “Les feuilles mortes” ( “ Vàng lá mùa thu”)


…C'est une chanson qui nous ressemble.
Toi, tu m'aimais et je t'aimais
Et nous vivions tous deux ensemble,
Toi qui m'aimais, moi qui t'aimais.
Mais la vie sépare ceux qui s'aiment,
Tout doucement, sans faire de bruit
Et la mer efface sur le sable
Les pas des amants désunis…


Bản dịch của Mùi Quý Bồng :


…Một bài tình ca
Kể chuyện đôi ta.
Nàng: Em yêu Anh!
Chàng: Anh yêu Em!
Và đôi ta sống
Cuộc tình đôi lứa
Nhẹ nhàng như mơ
Hạnh phúc vô bờ…

Mà, đời không lặng yên
Gây cuộc chia phôi
Tuy nhẹ nhàng thôi
Chẳng gợn chút tăm hơi...

Và cơn sóng vô tình
Xóa vết chân ai
Bờ cát thôi không còn
In dấu tình xưa!

Người phu quét đường
Gom lá vàng, cũng là gom
Bao nhiêu kỷ niệm,
Bao hối hận, và nuối tiếc...



Thơ của Apollinaire thì đa dạng hơn có lẽ vì ông đi đây đó nhiều, học rộng, có nhiều mối tình sâu đậm, kinh nghiệm sống của ông cũng phong phú, tác phẩm của ông viết lại nhiều. Bài thơ của ông gây cho tôi nhiều ấn tượng nhất là bài « L’adieu » và bài « Le pont de Mirabeau »


L'Adieu


J'ai cueilli ce brin de bruyère
L'automne est morte souviens-t'en
Nous ne nous verrons plus sur Terre
Odeur du temps brin de bruyère
Et souviens-toi que je t'attends

Ta đã hái nhành lá cây thạch thảo
Em nhớ cho mùa thu đã chết rồi
Chúng ta sẽ không tao phùng được nữa
Mộng trùng lai không có ở trên đời
Hương thời gian mùi thạch thảo bốc hơi
Và nhớ nhé ta đợi chờ em đó...

(Lời vĩnh biệt- Bùi Giáng)


Hiện tại tôi sinh sống và định cư tại Pháp. Mỗi lần tôi về lại Paris kinh kỳ ánh sáng, thả bộ theo dòng sông Seine, đứng trên cầu Mirabeau, nhìn dòng nước lặng lờ trôi, tôi lại nhớ những dòng thơ trữ tình của ông:


L’amour s’en va comme cette eau courante
L’amour s’en va
Comme la vie est lente
Et comme l’Espérance est violente
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont
je demeure

Passent les jours et passent les semaines
Ni temps passé
Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont
je demeure

(Le Pont de Mirabeau- Guilaume Apollinaire)



Tình đã mất như nước sông muôn thuở
Lững lờ trôi
tình còn mãi lê thê
Hy vọng mong manh, đau đớn, ê chề
Rồi đêm đến,
ngày qua,
anh vẫn đó

Theo năm tháng dòng đời trôi vàng võ
Như thời gian
tình yêu chẳng quay về
Dưới nhịp cầu nước vẫn cuốn trôi đi
Rồi đêm đến
ngày qua
anh vẫn đó


(Nước chảy qua cầu- Nguyễn Tâm Hàn)



Đường Thi và thơ đường luật đến với tôi rất muộn màng. Thế giới Đường thi là một thế giới huyền thoại thần tiên thoát tục, phong phú, đa dạng, bát ngát, vô biên, vô tận, là một bức tranh thủy mạc hài hòa, đượm hồn thơ ý nhạc... Tôi yêu thơ Lý Bạch, Đỗ Phủ, Vương Duy, Lương Ý Nương…Bài thơ này của Lý Bạch đã gợi trong tôi nỗi nhớ quê hương sâu sắc khi mình đang mang thân viễn xứ lưu lạc nơi đất người.



Tĩnh dạ tứ


Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.


Dịch Nghĩa


Đầu giường, ánh trăng rọi sáng,
Tưởng là sương trên mặt đất
Ngẩng đầu ngắm trăng sáng
Cúi đầu nhớ quê cũ


Bản dịch của Trần Trọng San


Trước giường ngắm ánh trăng sa,
Trắng phơi mặt đất, ngỡ là ánh sương
Ngẩng đầu trông ngắm vầng trăng;
Cúi đầu lại nhớ xóm làng ngày xưa.



Tôi yêu thơ văn từ thuở nhỏ. Trong văn chương tôi hình như có chút kết hợp hài hòa giữa nét lãng mạn đa tình của con gái quan họ Bắc Ninh và vẻ đẹp ngọt ngào thủy chung của người dân Bến Tre; giữa một lối thơ tự do phóng khoáng viết theo từ những cảm xúc chân thành như thơ Tây Phương không gò bó theo lề luật cấu trúc và một tâm hồn thơ sâu sắc « tức cảnh sinh tình » của Đường thi. Với tôi, làm thơ viết văn, trước tiên là để muốn đóng góp một phần nhỏ nhoi của mình trong việc « gìn vàng giữ ngọc » nền văn học và tiếng Việt của mình nơi quê người, và cũng để cho tôi cùng chia sẻ sự đam mê nghệ thuật của mình với những người đồng cảm:



"Thơ là những rung động tuyệt vời của cảm xúc, phát xuất từ niềm hạnh phúc, nỗi đớn đau, sự muộn phiền và xen lẫn đâu đó thấp thoáng những ước mơ, nỗi mong chờ và cả niềm hy vọng... Những người làm thơ là những người muốn chuyên chở những cảm xúc đó bằng sự kết hợp giữa tâm hồn và vần điệu... Để rồi những bài thơ được hình thành và từ đó gởi đi mong chia xẻ với những người đồng cảm…" (Khiếu Long)




HẾT



Viết tại Paris, 28/04/2007
Vũ Tuyết Như
(Bích Phượng)





Tháng mười hai, Paris và em



Tháng mười hai sông Seine mờ sương lắm
Ngọn gió heo may lùa tóc em bay
Cơn mưa phùn đăng đẳng dài giọt tình
Rơi héo hắt trên môi em trinh trắng

Tháng mười hai đẫm ướt hạt mưa bụi
Nhạt nhòa ngôi tháp cổ dưới đèn khuya
Paris về đêm òa vỡ những ngậm ngùi
Hương thời gian thoảng trên dòng ngọc biếc

Tháng mười hai tiếng vỹ cầm ngọt lịm
Xé vỡ thinh không những nốt nhạc xanh
Tơ ai kéo cho sầu lắng tình hồng
Dàn giao hưởng đưa Chopin vào đêm tuyệt

Tháng mười hai em mơ tình dịu ngọt
Như phố chiều rộn rã đợi hồi chuông
Paris rực rỡ áo nhung diễm huyền
Lấp lánh ngàn sao…đông về thì phải

Tháng mười hai xôn xao đời bỗng chợt
Níu mây giăng chao nghiêng giọt sương mai
Đẫm đoá tương tư bên gốc thông già
Tiễn thu đi lá vẫy chào dĩ vãng

Tháng mười hai thuyền tình xuôi về bến
Gió cuối mùa chờ đón cánh quyên di
Em về tìm anh giữa giấc mộng thì
Vui tao ngộ cho nụ duyên vừa đến

Tháng mười hai năm nào tình đã chết
Tháng mươì hai năm nay khổ vừa qua
Đêm Noel Thánh chung lời nguyện này
Đời mãi có nhau sầu thôi sẽ hết

Tháng mười hai trong tình yêu vô tận
Hạnh phúc về tràn hương ấm miên man
Vòng tay anh dìu em bước đăng trình
Ta trao nhau yêu thương dài vô tận


Tiểu Vũ Vi
10/12/06